Με την υπ. αριθμ.809/85741/19.11.2021 εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών συγκεντρώνεται σε ενιαίο κείμενο το σύνολο της ισχύουσας νομοθεσίας που διέπει το θεσμό του «Αντιδημάρχου», και έτσι κωδικοποιούνται σε ενιαίο κείμενο οι υπ’ αριθμ. 82/2019 και 48/2020 εγκύκλιες οδηγίες που έχουν εκδοθεί για το ίδιο θέμα. Παράλληλα, παρέχονται και όλες οι αναγκαίες διευκρινήσεις που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση ουσιαστικών ζητημάτων, προς ενημέρωση και διευκόλυνση των ενδιαφερομένων κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

Πιο συγκεκριμένα, παρέχονται ειδικότερες διευκρινίσεις σε σχέση με τους άμισθους αντιδημάρχους, τη θητεία των αντιδημάρχων, τη λειτουργία των επιτροπών του Δήμου μετά από παραίτηση ή λήξη θητείας τους και τη διαδικασία ορισμού τους.

Άμισθοι αντιδήμαρχοι

• Οι αντιδήμαρχοι της κατηγορίας αυτής δεν δικαιούνται αντιμισθίας ή οποιασδήποτε άλλης οικονομικής απολαβής που συναρτάται με την άσκηση των καθηκόντων τους (όπως π.χ. εξόδων κίνησης, κ.ά.). Σε κάθε περίπτωση, όπως επισημαίνεται στην εν λόγω εγκύκλιο η προβλεπόμενη στο άρθρο 35 παρ.3β του ν.3274/2004 δυνατότητα χρήσης υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας για την κάλυψη υπηρεσιακών αναγκών δεν θεωρείται οικονομική απολαβή. Ως μέλη του δημοτικού συμβουλίου δικαιούνται αποζημίωση για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ.9 του άρθρου 92 του ν.3852/2010, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
• Οι άμισθοι αντιδήμαρχοι δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 93 παρ. 1 του ν.3852/2010, όπως ισχύει, περί χορήγησης ειδικής άδειας άνευ αποδοχών για όλο το διάστημα της θητείας τους. Επομένως, οι δημοτικοί σύμβουλοι που ορίζονται στη θέση των άμισθων αντιδημάρχων δεν λαμβάνουν ειδική άδεια άνευ αποδοχών από την υπηρεσία τους και, επομένως, μπορεί να εξακολουθούν να λαμβάνουν το μισθό της υπηρεσίας τους.

Θητεία αντιδημάρχων

• Η θητεία των αντιδημάρχων αναφέρεται στην απόφαση ορισμού τους ως αντιδήμαρχοι και αφενός δεν μπορεί να είναι μικρότερη του ενός έτους. Σε περίπτωση που στην απόφαση ορισμού δεν ορίζεται η διάρκεια της, τότε αυτή θεωρείται ότι εκτείνεται σε όλη τη διάρκεια της δημοτικής περιόδου. Είναι, όμως, νόμιμος ο ορισμός αντιδημάρχου (είτε πρωτογενώς είτε σε αναπλήρωση κενωθείσας θέσης αντιδημάρχου) για λιγότερο από ένα έτος σε περίπτωση που το απομείναν χρονικό διάστημα είναι βραχύτερο του έτους, λόγω λήξης της δημοτικής περιόδου (ΣτΕ 3537/ 2010).
• Η θητεία των αντιδημάρχων δεν μπορεί να παραταθεί. Μετά τη λήξη της θητείας αντιδημάρχου και ανεξαρτήτως αν το ίδιο πρόσωπο οριστεί εκ νέου αντιδήμαρχος, εκδίδεται νέα απόφαση ορισμού κατά τις διατάξεις του άρθρου 59 του ν.3852/2010, όπως ισχύει.
• Τυχόν τροποποίηση της απόφασης ορισμού ως προς τις αρμοδιότητες ή την κατηγορία του αντιδημάρχου (έμμισθος ή άμισθος) δεν συνιστά ανάκληση απόφασης ορισμού και είναι σε κάθε περίπτωση επιτρεπτή, η απόφαση, όμως υπόκειται στις ισχύουσες προϋποθέσεις δημοσίευσης. Σημειώνεται ότι η εν λόγω τροποποίηση δεν επηρεάζει τον ορισμό του αντιδημάρχου ως οριζόμενο μέλος στην Οικονομική Επιτροπή ή/και στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής.
• Για τον υπολογισμό της θητείας του αντιδημάρχου λαμβάνεται υπόψη η αρχική απόφαση ορισμού του, ανεξαρτήτως τυχόν μεταγενέστερων τροποποιήσεων ως προς το εύρος των αρμοδιοτήτων του ή κατηγορίας του (έμμισθος ή άμισθος).
• Κατά τη διάρκεια της θητείας τους, οι αντιδήμαρχοι δεν μπορούν να εκλεγούν ή να είναι μέλη του προεδρείου του δημοτικού συμβουλίου. Για τον ορισμό παραιτούμενου μέλους του Προεδρείου σε θέση αντιδημάρχου απαιτείται η παραίτηση να έχει γίνει οριστική σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 64 παρ. 8 του ν.3852/2010, όπως ισχύει.
• Σε περίπτωση παραίτησης αντιδημάρχου που είναι οριζόμενο μέλος της Οικονομικής Επιτροπής ή της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, ο δήμαρχος θα πρέπει να ορίσει εκ νέου αντιδήμαρχο προς αντικατάσταση του παραιτηθέντος μέλους, προκειμένου η Επιτροπή να έχει νόμιμη συγκρότηση. Και στην περίπτωση λήξης της θητείας αντιδημάρχου που παράλληλα έχει οριστεί, λόγω της ιδιότητάς του, ως Πρόεδρος ή μέλος της Οικονομικής Επιτροπής ή της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής από τον Δήμαρχο, επέρχεται αυτοδικαίως έκπτωση από την Οικονομική Επιτροπή και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής αντίστοιχα. Μέχρι τον ορισμό νέου Αντιδημάρχου από τον Δήμαρχο, οι ως άνω Επιτροπές δεν μπορούν να λειτουργήσουν νομίμως.
• Επισημαίνεται ότι ο ορισμένος Αντιδήμαρχος μπορεί να λάβει μέρος στη λειτουργία της αντίστοιχης Επιτροπής, εφόσον η απόφαση ορισμού του έχει δημοσιευθεί, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις.
• Ο ορισμός αντιδημάρχου και η μεταβίβαση αρμοδιότητας σε αυτόν πραγματοποιείται με έκδοση διοικητικής πράξης από το δήμαρχο, η οποία έχει κανονιστικό χαρακτήρα. Δημοσιεύεται σε μία ημερήσια εφημερίδα και αν δεν υπάρχει ημερήσια σε μία εβδομαδιαία εφημερίδα της πρωτεύουσας του νομού και αναρτάται και στην ιστοσελίδα του δήμου. Δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 8 του ν.3469/2006 (Α΄131) δεν απαιτείται. Ως κανονιστικού περιεχομένου δε πράξη, πρέπει να αναρτηθεί και στο διαδικτυακό τόπο του Προγράμματος Διαύγεια, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 2 του ν.3861/2010, όπως ισχύει.