Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε δεύτερη προειδοποιητική επιστολή προς την Ελλάδα για τη μη συμμόρφωσή της με την ευρωπαϊκή νομοθεσία στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων. Στο επίκεντρο της υπόθεσης βρίσκεται η κατάσταση στην Αττική και ο ρόλος του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ), ο οποίος κρίθηκε και επισήμως ανεπαρκής από τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ).
Η δεύτερη προειδοποίησ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έρχεται ως συνέχεια της αδυναμίας της Ελλάδας να εφαρμόσει πλήρως την Οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα. Η χώρα απειλείται πλέον με παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και την επιβολή χρηματικών κυρώσεων, εάν εντός δύο μηνών δεν επιδείξει ουσιαστική πρόοδο.
Η Αττική, που παράγει σχεδόν το 50% των απορριμμάτων της χώρας, αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα της προβληματικής κατάστασης.
Η απόφαση-καταπέλτης της ΡΑΑΕΥ για τον ΕΔΣΝΑ
Στις 2 Μαΐου 2025, η ΡΑΑΕΥ εξέδωσε την Απόφαση Α-4/2025, με την οποία διαπιστώνει ότι ο ΕΔΣΝΑ δεν διαθέτει τη διαχειριστική επάρκεια που απαιτεί η νομοθεσία για τους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ). Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την απόφαση:
• Ο ΕΔΣΝΑ δεν πληροί τα ελάχιστα πρότυπα στελέχωσης.
• Δεν έχει καταθέσει ισολογισμό για το 2023, ένα βασικό στοιχείο διαφάνειας και λογοδοσίας.
• Παρά τις αλλεπάλληλες επιστολές της Αρχής από τον Απρίλιο του 2024 έως και τον Απρίλιο του 2025, τα στοιχεία που προσκομίστηκαν δεν κρίθηκαν επαρκή.
Η διαπίστωση αυτή σημαίνει ότι ο ΕΔΣΝΑ δεν μπορεί να αξιοποιήσει χρηματοδοτικά εργαλεία για την υλοποίηση έργων απορριμμάτων και απειλεί την Αττική με στασιμότητα στη διαχείριση.
Η «μαύρη τρύπα» των 200 εκατομμυρίων
Πέρα από τη θεσμική αποτυχία, ο ΕΔΣΝΑ αντιμετωπίζει και σοβαρό οικονομικό αδιέξοδο, με έλλειμμα που φτάνει τα 200 εκατομμύρια ευρώ,. Επενδύσεις σε καφέ κάδους, γωνιές ανακύκλωσης και απορριμματοφόρα δεν απέδωσαν, ενώ ο έλεγχος των Ορκωτών Λογιστών κατέδειξε:
• Συμβάσεις ύψους 299 εκατ. ευρώ με ελάχιστο ανταγωνισμό.
• Έργα χωρίς διαγωνισμούς ή με προσχηματική διαβούλευση, που οδήγησαν σε υπερκοστολόγηση.
Το τέλος ταφής και η οργή των δήμων
Η κρίση εντάθηκε με την απόφαση του ΕΔΣΝΑ να επιβάλει το “τέλος ταφής” στους δήμους της Αττικής, επιβαρύνοντας τους δημοτικούς προϋπολογισμούς με εκατομμύρια ευρώ, την ώρα που οι υποδομές ανακύκλωσης είναι ελλιπείς. Μετά από σφοδρές αντιδράσεις, η απόφαση τροποποιήθηκε, δίνοντας ανάσα στους δήμους για το 2025 και μεταφέροντας τις υποχρεώσεις στο 2026. Την παρτίδα έσωσε στο παρά πέντε το Υπουργείο Εσωτερικών.
Αναγκαία η ριζική μεταρρύθμιση
Η Περιφέρεια Αττικής και το Υπουργείο Περιβάλλοντος καλούνται πλέον να δώσουν τις λύσεις:
• Πώς θα εξυγιανθεί ο ΕΔΣΝΑ;
• Πώς θα διασφαλιστεί η διαφάνεια και η βιωσιμότητα στις μελλοντικές συμβάσεις;
• Πώς θα φτάσει η Αττική σε ποσοστά ανακύκλωσης που να ευθυγραμμίζονται με τους ευρωπαϊκούς στόχους;
Η περίπτωση του ΕΔΣΝΑ δεν είναι ένα μεμονωμένο φαινόμενο αλλά καθρέφτης της συνολικής αδυναμίας του ελληνικού κράτους να διαχειριστεί τα απόβλητά του με σύγχρονους, βιώσιμους όρους.
Και τώρα ανοίγει νέος κύκλος αντιδικιών καθώς ετοιμάζονται μονάδες καύσης που εκτινάξουν τα κόστη για τους δήμους στην κορυφή.
Πηγή myota.gr
