Πίνακας Πράξεων Ελεγκτικού Συνεδρίου 2012

(ΦΕΚ Α΄, 77) το οποίο εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 194 του ν.1065/1980, συνάγεται ότι, καταρχήν, για την εκ μέρους των Δήμων μίσθωση κινητού πράγματος διεξάγεται μειοδοτική δημοπρασία, στην οποία κριτήριο κατακύρωσης είναι αυτό της χαμηλότερης τιμής (βλ. Πράξεις VII Τμ. 47/2007, 293/2007, 321/2010). Επιτρέπεται, εξαιρετικώς, η με απευθείας συμφωνία -χωρίς δηλαδή να τηρηθεί η ως άνω διαδικασία- μίσθωση κινητού πράγματος, αφενός μεν στην περίπτωση που η δημοπρασία δεν είχε αποτέλεσμα, οπότε απαιτείται αιτιολογημένη απόφαση του οικείου δημοτικού συμβουλίου, αφετέρου δε, με απόφαση του δημάρχου, στην περίπτωση που πρόκειται για μίσθωση διάρκειας τριών (3) το πολύ μηνών (βλ. πράξη VII Τμ. 321/2010, 155/2008, 174/2007). Στην τελευταία αυτή περίπτωση, εάν η μίσθωση αφορά στο ίδιο αντικείμενο δεν δύναται αυτή να επαναληφθεί μέσα στο ίδιο έτος, διότι άλλως θα καταστρατηγούνταν με τον τρόπο αυτό οι διατάξεις που επιβάλλουν τις τακτικές διαγωνιστικές διαδικασίες. Τέλος, προηγούμενη έγκριση από το Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας απαιτείται μόνο στην περίπτωση μίσθωσης αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης για τη μεταφορά προσώπων, υλικών κ.λπ., όχι δε και στην περίπτωση μίσθωσης αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης για τις ανάγκες των υπηρεσιών τους. Επιπλέον, στο άρθρο 193 του ως άνω Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα ορίζεται ότι: «1. Δήμοι, Κοινότητες, σύνδεσμοι και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου αυτών μπορούν να συμβάλλονται στο πλαίσιο συμβάσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης που έχουν ως αντικείμενο πράγματα κινητά ή ακίνητα, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις..…. 3. Όταν αντικείμενο της χρηματοδοτικής μίσθωσης είναι κινητά πράγματα, τότε εφαρμόζονται οι διατάξεις περί προμηθειών». Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 1 παρ. 1, 3 παρ. 1 και 4 παρ. 2 του ν.1665/1986 «Χρηματοδοτική μίσθωση (Leasing)» συνάγεται ότι η σύμβαση χρηματοδοτικής σύμβασης κινητών πραγμάτων, αποτελεί τυπική σύμβαση, ορισμένου χρόνου (με ελάχιστο χρόνο την 3ετία), υποβαλλόμενη σε συγκεκριμένες διατυπώσεις δημοσιότητας (καταχώρηση στο οικείο βιβλίο του Πρωτοδικείου της κατοικίας ή της έδρας του μισθωτή και του Πρωτοδικείου Αθηνών), με την οποία, μεταξύ άλλων, ο εκμισθωτής παρέχει στον αντισυμβαλλόμενό του μισθωτή το δικαίωμα αγοράς του πράγματος ή ανανέωσης της μίσθωσης για ορισμένο χρόνο. Σε περίπτωση δε συνάψεως μίσθωσης τέτοιας φύσεως με μισθωτή Ο.Τ.Α. εφαρμόζονται οι διατάξεις περί προμηθειών. "

Β.μη νομίμως προέβη, χωρίς την προηγούμενη διενέργεια δημοπρασίας, στην με απευθείας συμφωνία μίσθωση των αυτοκινήτων.Οι επίμαχες μισθώσεις συνιστούν απλές μισθώσεις κινητών πραγμάτων, που διέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 199 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα. Ωστόσο, τα αρμόδια όργανα του Δήμου Αθηναίων δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά συγγνωστώς υπέλαβαν ότι, ενόψει της μη έγκαιρης ολοκληρώσεως των διαδικασιών του διαγωνισμού χωρίς υπαιτιότητα του Δήμου, μπορούσαν νομίμως να προβούν στις ως άνω απευθείας αναθέσεις και συνακόλουθα στη διενέργεια των ελεγχόμενων δαπανών"

(εφόσον λαμβάνει χώρα μετά την εκπνοή της και πέραν από την καταληκτική ημερομηνία της), αλλά συνιστά χορήγηση νέας προθεσμίας, η οποία όμως δεν προβλέπεται από τις προαναφερθείσες διατάξεις. Κατά συνέπεια, δαπάνες που αφορούν σε συμπληρωματικές εργασίες δημόσιου έργου, οι οποίες έχουν εκτελεσθεί κατά παράβαση των ανωτέρω διατάξεων, δηλαδή μετά την εκπνοή της συμβατικής προθεσμίας εκτέλεσης του έργου ή των νόμιμα χορηγηθεισών παρατάσεων αυτής, δεν είναι νόμιμες. Αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα οδηγούσε σε αποδοχή της δυνατότητας καταστρατηγήσεων των σχετικών περί προθεσμιών διατάξεων, η τήρηση των οποίων, υπαγορεύεται από λόγους δημόσιας τάξεως, εφόσον συνδέονται άμεσα με το δημόσιο συμφέρον ολοκληρώσεως του έργου και παραδόσεώς του έγκαιρα προς θεραπεία δημόσιου σκοπού (πβλ. πράξ. VΙΙ Τμ. 19, 86, 168/2006, 79/2007, 242/2011, IV Τμ. 35/1998, 67/1995 κ.ά.). Περαιτέρω, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, η σύναψη σύμβασης με τον ανάδοχο ήδη εκτελούμενου έργου για την εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών, με την εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, επιτρέπεται, κατόπιν της σύμφωνης γνώμης του οικείου τεχνικού συμβουλίου, όταν οι συμπληρωματικές εργασίες κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, υπό την πρόσθετη προϋπόθεση ότι αυτές δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την κύρια σύμβαση, χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα για τις αναθέτουσες αρχές, ή, μολονότι μπορούν να διαχωριστούν από την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης, είναι απόλυτα αναγκαίες για την τελειοποίησή της. Ως απρόβλεπτες δε περιστάσεις νοούνται τα αιφνίδια πραγματικά εκείνα γεγονότα, τα οποία δεν προϋπήρχαν της ανάθεσης του έργου και τα οποία, παρότι κατά την εκπόνηση της μελέτης δημοπράτησης του έργου καταβλήθηκε η ενδεδειγμένη επιμέλεια και προσοχή, αντικειμενικά δεν ήταν δυνατό να προβλεφθούν, σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, ούτως ώστε οι αναγκαίες για την αντιμετώπισή τους εργασίες να ενταχθούν στο αρχικό έργο και την οικεία σύμβαση. Η απόφαση του αρμοδίου οργάνου περί προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία για την εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών πρέπει, ως εκ της φύσεώς της, να είναι σαφώς και επαρκώς αιτιολογημένη, ώστε να καθίσταται δυνατός ο έλεγχος της νομιμότητάς της από το Δικαστήριο τούτο. Ειδικότερα, ο χαρακτηρισμός των συμπληρωματικών εργασιών ως εργασιών που κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων πρέπει να αιτιολογείται με πραγματικά και αναλυτικά στοιχεία, τόσο στις απαιτούμενες γνωμοδοτήσεις του οικείου τεχνικού συμβουλίου, όσο και στις αντίστοιχες αποφάσεις της προϊσταμένης αρχής. Περαιτέρω δε, δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να θεωρηθούν ως συμπληρωματικές εργασίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, εκείνες που αφορούν σε επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του αρχικού έργου ή στη βελτίωση της ποιότητάς του με ανώτερα ποιοτικώς υλικά και μεθόδους μη προδιαγραφόμενες στα οικεία συμβατικά τεύχη (βλ. πράξεις VII Τμ. 32, 34, 305/2006, 25/2010 και 142/2011).

περάτωσης του αρχικού έργου και της νομίμως χορηγηθείσας παράτασης αυτής κατά παράβαση των περί ανάθεσης δημοσίων έργων διατάξεων, Β. η επίκληση από το Δήμο της κατάστασης (παλαιότητας κ.λπ.) των υφιστάμενων εγκαταστάσεων των σχολείων δεν στοιχειοθετούν απρόβλεπτη περίσταση, διότι επρόκειτο για ζητήματα εκ των προτέρων γνωστά, τα οποία μάλιστα, ενόψει και του αντικειμένου της κύριας σύμβασης («αντικατάσταση αμιάντου») έπρεπε να είχαν μελετηθεί επαρκώς και να είχαν ληφθεί υπόψη κατά την εκπόνηση της αρχικής μελέτης του έργου "

δεσμεύεται η αναγκαία πίστωση. Το στάδιο αυτό της διοικητικής ανάληψης της υποχρέωσης (έγκριση της δαπάνης και δέσμευση πίστωσης) είναι διακριτό απ’ αυτό της δημοσιονομικής της ανάληψης (διάθεσης της πίστωσης), δοθέντος ότι, σε αντίθεση με το Δημόσιο, κατά κανόνα στους Δήμους, άλλο όργανο αναλαμβάνει την υποχρέωση και άλλο όργανο διαθέτει την πίστωση (βλ. Πρ. VII Τμ. Ελ.Συν. 249/2010). Η έκδοση των πράξεων ανάληψης της δαπάνης των Ο.Τ.Α., πρέπει να προηγείται της πραγματοποίησης της δαπάνης, ενώ τυχόν έκδοση αυτών μετά την εκτέλεση της δαπάνης δεν συνεπάγεται τη νομιμοποιήσή της, καθότι στερείται αναδρομικότητας (βλ. Πρ. VII Τμ. Ελ. Συν. 209/2010). Λόγω της φύσεως δε ορισμένων δαπανών, με τις διατάξεις του άρθρου 9 του Π.Δ 113/2010 καθορίζεται ειδική διαδικασία ανάληψης υποχρεώσεων, για τις δαπάνες πάγιου χαρακτήρα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι δαπάνες για την καταβολή ταχυδρομικών τελών προς αποστολή των λογαριασμών ύδρευσης - αποχέτευσης. Ειδικότερα οι δαπάνες αυτές αναλαμβάνονται από την έναρξη του οικονομικού έτους, με την έκδοση των σχετικών αποφάσεων ανάληψης υποχρεώσεων για ολόκληρο το ποσό των εγγεγραμμένων πιστώσεων, αφαιρουμένων των πιστώσεων, που έχουν ήδη αναληφθεί. Όμως και για τις δαπάνες αυτές πρέπει να προηγείται η έκδοση των ανωτέρω αποφάσεων ανάληψης. Ακολούθως, η μη τήρηση της ως άνω περιγραφόμενης διαδικασίας, για τις δαπάνες πάγιου χαρακτήρα καταβολής ταχυδρομικών τελών καθιστά αυτές μη νόμιμες, διότι συνεπάγεται τη δέσμευση των πιστώσεων του προϋπολογισμού του Δήμου χωρίς να υπάρχει νόμιμα γεννημένη υποχρέωση (βλ. Πρ. VII Τμ. Ελ.Συν. 114/2010). Σύμφωνα με τις διατάξεις: 1. του άρθρου 21, 23, 25, 32, του Β.Δ. της 17 Μαΐου/15 Ιουν. 1959, 2. του άρθρου 172 του Ν. 3463/2006 (ΦΕΚ Α΄ 114) συνάγεται, ότι οι δαπάνες των Ο.Τ.Α. εξοφλούνται κατά κανόνα με την έκδοση τακτικού χρηματικού εντάλματος. Προκειμένου δε να εκδοθεί τακτικό χρηματικό ένταλμα, πρέπει οι απαιτήσεις των πιστωτών των Ο.Τ.Α., καθώς και οι αντίστοιχες υποχρεώσεις των τελευταίων να αποδεικνύονται κατά την υπόσταση και την έκτασή τους από πλήρη και νόμιμα δικαιολογητικά. Αυτό συνιστά γενική αρχή του δημοσιολογιστικού δικαίου, συναγόμενη από τις διατάξεις των άρθρων 26 παρ. 1 και 28 παρ. 1 και 2 του Ν. 2362/1995, 13 παρ. 1 του Ν.Δ. 496/1974, 10 παρ. 4 και 31 του Ν.Δ. 721/1970, ανεξάρτητα από την αναστολή της ισχύος τούτου με το άρθρο 1 του Ν. 578/1977, και 25 και 28 του λογιστικού των Δήμων και Κοινοτήτων, σύμφωνα με την οποία για την πληρωμή απαιτήσεων κατά του Δημοσίου και των Ν.Π.Δ.Δ. απαιτείται η προηγούμενη έκδοση του νόμιμου τίτλου πληρωμής, δηλαδή χρηματικού εντάλματος πληρωμής κατά κύριο λόγο, η οποία (έκδοση) όμως προϋποθέτει ενεργό απαίτηση του πιστωτή (δικαιούχου). Απαιτείται, συνεπώς, ο φερόμενος ως δικαιούχος του χρηματικού εντάλματος πληρωμής να είναι πιστωτής του Δημοσίου ή του Ν.Π.Δ.Δ. (Ο.Τ.Α.) κατά το χρόνο τής κατά νόμο τελείωσης του τίτλου, κατά το χρόνο δηλαδή της θεώρησής του από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου μετά την άσκηση του προβλεπόμενου από τις διατάξεις των άρθρων 17 παρ. 1 περ. β΄ και 21 παρ. 1 του Π.Δ. 774/1980 προληπτικού ελέγχου της εκκαθαριζόμενης με αυτό (χρηματικό ένταλμα) δαπάνης. Κατ’ εξαίρεση, εφόσον η πληρωμή δαπανών των Ο.Τ.Α. με τακτικό ένταλμα είναι αδύνατη ή απρόσφορη, επιτρέπεται η πληρωμή των δαπανών αυτών βάσει χρηματικών ενταλμάτων προπληρωμής, με τα οποία προκαταβάλλεται χρηματικό ποσό σε οριζόμενο υπόλογο – δημοτικό υπάλληλο, ο οποίος, στη συνέχεια, αποδίδει λογαριασμό σε τακτή προθεσμία με την υποβολή των νόμιμων δικαιολογητικών. "

Β. η σχετική απαίτησή των ΕΛ.ΤΑ έναντι του Δήμου… έχει ήδη εξοφληθεί, ως εκ τούτου δε η ίδια απόδειξη δεν συνιστά πλέον δικαιολογητικό της ύπαρξης νόμιμης και εκκαθαρισμένης απαίτησης των ΕΛ.ΤΑ. έναντι του Δήμου."

Απαραίτητη όμως προϋπόθεση του κύρους κάθε σύμβασης ανάθεσης των ως άνω υπηρεσιών διαφημιστικής προβολής είναι η ένταξη των δαπανών αυτών σε ένα ετήσιο πρόγραμμα, που οφείλει να καταρτίζει ο Δήμος, με αναλυτικό περιεχόμενο ως προς το είδος και το προϋπολογιζόμενο ύψος κάθε σχετικής δαπάνης προβολής που πρόκειται να διενεργηθεί το αμέσως επόμενο έτος και, κάθε Οκτώβριο, να το υποβάλλει στον αντίστοιχο εποπτεύοντα Υπουργό, απ’ όπου αυτό θα διαβιβάζεται στο Υπουργείο Τύπου και Μ.Μ.Ε. και εκεί θα εγκρίνεται μετά από έλεγχο νομιμότητας του περιεχομένου του ως προς την τήρηση των διατάξεων του άρθρου 9 του Ν. 2328/1995 και του Π.Δ. 261/1997. Η μη τήρηση δε αυτής της ειδικής διαδικασίας συνεπάγεται την ακυρότητα των σχετικών συμβάσεων ανάθεσης, η οποία συνεπιφέρει τη μη νομιμότητα των αντίστοιχων δαπανών.

δεν προσδιορίζουν την αξία των προμηθευόμενων ειδών ούτε αυτήν των εργασιών, ώστε να προκύπτει εάν η διαδικασία που θα έπρεπε να ακολουθηθεί είναι εκείνη του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. (περί προμηθειών) ή του Π.Δ 28/1980 (περί εργασιών). Επιπλέον, ενώ για τη διενέργεια της προμήθειας εφαρμόστηκε ο Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., ο Ν. 2286/1995 και το Π.Δ 60/2007, επιλέχθηκε ως κριτήριο επιλογής αυτό του άρθρου 16 παρ. 1 του Π.Δ. 28/1980 ). Γ. Μη νομίμως δεν προηγήθηκε του διαγωνισμού η σύνταξη μελέτης από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου (άρθρο 1, 3 και 4 του Π.Δ. 28/1980), από την οποία να προκύπτει τεκμηριωμένα ο προϋπολογισμός της υπηρεσίας, προκειμένου να ακολουθηθούν με διαφάνεια οι προσήκουσες διαδικασίες ανάθεσης. Δ. Από τον Οργανισμό του Δήμου προκύπτει ότι το Γραφείο Κηποτεχνικών Εφαρμογών της Διεύθυνσης Πρασίνου είναι αρμόδιο για το σχεδιασμό αρδευτικών εγκαταστάσεων και την επίβλεψη και εκτέλεση έργων άρδευσης και ως εκ τούτου, δεν δικαιολογείται η ανάθεση των επίμαχων εργασιών σε τρίτο με επιβάρυνση του προϋπολογισμού του Δήμου.

εκτός από την απόκτηση από τους φορείς του δημόσιου τομέα κινητών πραγμάτων, αναλώσιμων ή μη, τα οποία προορίζονται, είτε αυτούσια είτε κατόπιν επεξεργασίας, να χρησιμεύσουν για την αντιμετώπιση των αναγκών τους και την εκπλήρωση των σκοπών τους και η ανάθεση της εκτέλεσης εργασιών εγκατάστασης, συντήρησης και μεταφοράς που σχετίζονται με την προμήθεια των ανωτέρω αγαθών, εφόσον η αξία των τελευταίων υπερβαίνει την αντίστοιχη των εργασιών (βλ. σχετ. Πράξεις VΙΙ Τμ. 321, 340/2006 και 15, 21, 36, 44, 56, 57, 106, 128, 141, 145/2007). Β) Από 1.1.2007, ημερομηνία έναρξης ισχύος του νέου Δ.Κ.Κ. (βλ. άρθρο τέταρτο του ν. 3463/2006), όλες οι προμήθειες των Ο.Τ.Α α΄ βαθμού -ακόμη κι αν πρόκειται για προμήθειες υλικών που ενσωματώνονται σε έργα των Ο.Τ.Α.- διενεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α, όπως ισχύει (βλ. αιτιολογική έκθεση του άρθρου 209 του νέου Δ.Κ.Κ), με την επιφύλαξη (από 16.3.2007) των ειδικών ρυθμίσεων του Π.Δ. 60/2007. Από τις διατάξεις του ανωτέρω Κανονισμού συνάγεται, πλην άλλων, ότι η διακήρυξη ανοικτού διαγωνισμού για την προμήθεια αγαθών από τους Ο.Τ.Α. πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ως ελάχιστο ουσιώδες στοιχείο, τα επιμέρους είδη καθώς και τις ακριβείς ποσότητες των προς προμήθεια προϊόντων. Η παράλειψη αναφοράς των στοιχείων αυτών, τα οποία πρέπει να αναγράφονται και στη σύμβαση που θα υπογραφεί στη συνέχεια με τον υπέρ ου η κατακύρωση του διαγωνισμού προμηθευτή, καθιστά ασαφή τη διακήρυξη και συνεπώς, μη νόμιμη (βλ. απόφαση VI Τμήματος 2263/2011, 373/2010, 22, 46/2009, πρβλ. Πρακτικά Ολομ. Ελ.Συν. της 27ης Γεν.Συν. της 29.11.2000 και της 32ης Γεν. Συν. της 20.12.¬2000, Δ.Ε.Κ. C- 241/2006 Lämmertzahl, παρ. 39-44). γ) Τα περιοριστικά απαριθμούμενα στον Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. κριτήρια επιλογής αναδόχου προμηθευτή Ο.Τ.Α. και κατακύρωσης σε αυτόν μίας δημοτικής προμήθειας είναι είτε αποκλειστικά η χαμηλότερη τιμή είτε η πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά. Είναι δε άλλο το ζήτημα του συστήματος υποβολής προσφορών σε διαγωνισμό προμήθειας υλικού, το οποίο προσδιορίζεται από την οικεία διακήρυξη. Ακοόμα,σύμφωνα με την αρχή της νομιμότητας των δαπανών, η οποία διέπει το δημοσιολογιστικό δίκαιο και συνάγεται τόσο από τις προϊσχύσασες διατάξεις αυτού (άρθρα 27 και 38 του Ν. ΣΙΒ/1952, 1, 26, 28 παρ.3 του Ν.Δ. 321/1969), όσο και από αυτές που ισχύουν τώρα (άρθρα 3, 13, 40 του Ν.Δ. 496/1974, 1 παρ. 2α του Ν.Δ 465/1975 και 1 παρ. 1 του Ν.Δ. 1265/1972, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 7 παρ. 1 του Ν. 968/1979, 20, 22, 26, 28 και 79 του Ν. 2362/1995), για τη διενέργεια οποιασδήποτε δαπάνης του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και των Ο.Τ.Α., πέραν της ύπαρξης πίστωσης στον εγκεκριμένο προϋπολογισμό της οικείας υπηρεσίας, απαιτείται επιπλέον η δαπάνη αυτή να προβλέπεται ρητά από διάταξη νόμου ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν δεν προβλέπεται από συγκεκριμένη διάταξη, να προκύπτει από τα δικαιολογητικά που τη συνοδεύουν, ότι υπάγεται στη λειτουργική δραστηριότητα του Δημοσίου, του Ν.Π.Δ.Δ. ή του Ο.Τ.Α. ή ότι συντελεί άμεσα ή έμμεσα στην εκπλήρωση των σκοπών που επιδιώκουν οι ως άνω φορείς. Επίσης, γίνεται δεκτό από τη νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου ότι, όταν πρόκειται για δαπάνες που συντελούν μεν στην εκπλήρωση του σκοπού των υπηρεσιών του Δημοσίου, του Ν.Π.Δ.Δ. ή του Ο.Τ.Α. και εξυπηρετούν τις λειτουργικές τους ανάγκες, πλην, αφορούν σε εργασίες που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων των εν λόγω φορέων, κατά κλάδο, όπως αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις, δεν επιτρέπεται οι εργασίες αυτές να ανατίθενται σε τρίτους, αφού η αντιμετώπισή τους προβλέπεται από τις οικείες οργανικές διατάξεις, με αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη οικονομική επιβάρυνση της οικείας υπηρεσίας. Τούτο δε, ενόψει της αρχής της οικονομικότητας, ως μερικότερης εκδήλωσης του δημοσίου συμφέροντος, που πρέπει να διέπει τη δράση και λειτουργία των υπηρεσιών του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών τους με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους (βλ. και Πράξεις VII Τμ. 217/2008, 77/2010, IV Τμ. 50/2005). Σε αντίθετη περίπτωση, η ανάθεση έναντι αμοιβής σε τρίτο φυσικό ή νομικό πρόσωπο είναι επιτρεπτή μόνον όταν αφορά σε ιδιαίτερα σοβαρές ή ειδικής φύσεως υποθέσεις, που το συμφέρον του Δημοσίου, του Ν.Π.Δ.Δ. ή του Ο.Τ.Α. επιβάλλει να ανατεθούν σε τρίτους με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, προσόντα τα οποία, αποδεδειγμένα, δεν διαθέτει σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση το ήδη υπηρετούν σε αυτό προσωπικό (βλ. Πράξεις VII Τμ. Ελ.Συν. 194/2008, 49/2007, 53, 303, 318, 350/2006, IV Τμ. 94/2003). Περαιτέρω, στον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.) του Δήμου ...., όπως τροποποιήθηκε με την 0..../ΔΤΑ/2805/2010 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας ... (ΦΕΚ Β΄ 570), καθορίζεται η διάρθρωση των υπηρεσιών του ανωτέρω Δήμου, στις οποίες περιλαμβάνεται η Διεύθυνση Πρασίνου. Η εν λόγω Διεύθυνση αποτελείται, μεταξύ άλλων, από το Τμήμα Παρκοτεχνίας, το οποίο, σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ. 25 του ανωτέρω Ο.Ε.Υ., έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: «Υλοποιεί έργα ανάπλασης και συντήρησης πρασίνου σε συνεργασία με το Τμήμα Μελετών –Σχεδιασμού και Φυτικής Παραγωγής και πραγματοποιεί τις καλλιεργητικές φροντίδες του πρασίνου της πόλης σε αλσύλια, κήπους, πλατείες, κηπάρια, δενδροστοιχίες, οδούς κ.λπ. (λίπανση, κλάδευση, φυτοπροστασία κ.λπ.). Μεριμνά για την λειτουργικότητα των χώρων πρα¬σίνου και την ποιοτική και ποσοτική απόδοση των συ¬νεργείων. (…) Είναι αρμόδιο για το σχεδιασμό αρδευτικών εγκατα¬στάσεων και την επίβλεψη και εκτέλεση έργων άρδευ¬σης (εγκατάσταση αυτόματου ποτίσματος, συντήρηση των αρδευτικών εγκαταστάσεων κ.λπ.). Φροντίζει για την συντήρηση των μηχανημάτων που απαιτούνται για τις καλλιεργητικές εργασίες συντήρη¬σης του Πρασίνου της Πόλης (χλοοκοπτικές μηχανές, θαμνοκοπτικά κ.λπ.)». Περαιτέρω, στον ίδιο Οργανισμό προβλέπονται (βλ. άρθρο 3): 25 θέσεις ΔΕ Χειριστών Μηχανημάτων Έργων, 5 θέσεις Υδραυλικών, 100 θέσεις ΥΕ Εργατών Κήπου και 80 θέσεις δενδροκηπουρών – δενδροκόμων, κηπουρών. "

τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις περί προμηθειών των Ο.Τ.Α., ήτοι οι διατάξεις του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. Με βάση δε τις διατάξεις αυτές, νομίμως τέθηκε με την οικεία διακήρυξη ως κριτήριο επιλογής η χαμηλότερη τιμή και ως σύστημα υποβολής προσφορών αυτό του ενιαίου ποσοστού έκπτωσης σε ακέραιες μονάδες επί τοις εκατό στις τιμές του τιμολογίου και του προϋπολογισμού της μελέτης κατά ομάδες ειδών. Γ. η αξία των εν λόγω εργασιών μπορεί να εξαχθεί από τον προϋπολογισμό μελέτης της οικείας υπηρεσίας, αφού υπολογίζεται- σύμφωνα με τη μελέτη αυτή- στο 40% της αξίας των υλικών των ομάδων αυτών, Δ. μη νομίμως ανατέθηκαν στην ανάδοχο εταιρεία οι επίμαχες εργασίες, καθόσον αυτές εμπίπτουν στο πλαίσιο των καθηκόντων και των αρμοδιοτήτων του κατά κλάδο αρμόδιου προσωπικού του Δήμου. "

κατ’ αυτών απαίτηση και πληρώνονται με χρηματικά εντάλματα, που εκδίδονται στο όνομα των αναγνωριζόμενων ως πιστωτών τους (βλ. Ελ.Συν. πραξ. VII Τμ. 7/2005, 33/2010). Περαιτέρω, σε περίπτωση καταβολής οποιωνδήποτε εξόδων, αναγκαίων για τη διεξαγωγή δίκης, απαραίτητα κατά νόμο δικαιολογητικά εκκαθάρισης και εξόφλησης των σχετικών δαπανών αποτελούν τα αντίστοιχα αποδεικτικά πληρωμής (βλ. Ελ.Συν. πραξ. Ι Τμ. 42, 73/2002, 115/2003). Τα προβλεπόμενα από το νόμο δικαιολογητικά και όποιο άλλο δικαιολογητικό ζητηθεί από τις υπηρεσίες ελέγχου πρέπει να είναι νόμιμα συντεταγμένα και θεωρημένα. Σε περίπτωση δε που τα προσκομιζόμενα δικαιολογητικά έχουν συνταχθεί σε άλλη γλώσσα, υποβάλλονται για τον έλεγχο μεταφρασμένα στην επίσημη γλώσσα του κράτους (βλ. Ελ.Συν. πραξ. IV Tμ. 68, 74/2002). Συνεπώς, η μη έκδοση ή μη νόμιμη έκδοση των ως άνω δικαιολογητικών καθιστά την εντελλόμενη δαπάνη μη κανονική και ως εκ τούτου μη νόμιμη.

νομίμως να προβαίνουν στη διάθεση πιστώσεων και τη συνακόλουθη καταβολή δαπανών, που δεν προβλέπονται μεν από διάταξη νόμου, όμως: α) είναι λειτουργικές για τον οικείο Ο.Τ.Α., ήτοι συνάδουν προδήλως με την αποστολή και τις αρμοδιότητές του και συμβάλλουν στην εκπλήρωση των σκοπών του ή στην αντιμετώπιση των λειτουργικών αναγκών του, υπό την έννοια ότι η μη πραγματοποίησή τους θα προκαλούσε πρόβλημα στη λειτουργία της υπηρεσίας ή θα εμπόδιζε την επιδίωξη των νομίμων σκοπών του, β) σχετίζονται με την ανάπτυξη δραστηριοτήτων εκ μέρους του Ο.Τ.Α., οι οποίες προάγουν τα κοινωνικά, πολιτικά, πνευματικά και οικονομικά συμφέροντα των δημοτών του ή συμβάλλουν στην ενεργό συμμετοχή τους για την προαγωγή των τοπικών υποθέσεων και δραστηριοτήτων του Ο.Τ.Α και γ) ανταποκρίνονται στο ανάλογο ή προσήκον μέτρο, χωρίς να υπερβαίνουν τα εύλογα όρια που διαγράφονται με την τήρηση της αρχής της οικονομικότητας, ενόψει των συνθηκών πραγματοποίησής τους (βλ. Ελ.Συν. VII Τμ. Πράξεις 43/2005, 157, 294, 320, 397/2006, 142, 242, 322/2010). Εξάλλου, μόνη η ύπαρξη πίστωσης στον προϋπολογισμό του Ο.Τ.Α. δεν αρκεί για να καταστήσει νόμιμη τη δαπάνη, εφόσον, κατά τα ανωτέρω, αυτή δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου ή δεν εξυπηρετεί, ως λειτουργική, τους σκοπούς του. Τέλος, στο άρθρο 217 του αυτού Κώδικα ορίζεται ότι: «Απολογισμός πεπραγμένων Δημοτικής Αρχής 1. Κάθε χρόνο γίνεται ο απολογισμός πεπραγμένων της δημοτικής αρχής, σε ειδική δημόσια συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, σε ό,τι αφορά την οικονομική κατάσταση, τη Διοίκηση του Δήμου και την εφαρμογή του προγράμματος δημοτικής δράσης. 2. Η ειδική δημόσια συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου γίνεται μέχρι το τέλος Ιουνίου και ανακοινώνεται πριν από δεκαπέντε (15), τουλάχιστον, ημέρες με κάθε πρόσφορο μέσο. Σε αυτή καλούνται οι κάτοικοι, καθώς και οι συνδικαλιστικοί, επιστημονικοί και κοινωνικοί φορείς του Δήμου. Σε Δήμους άνω των 50.000 κατοίκων και σε Δήμους πρωτευουσών νομών η ειδική δημόσια συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου πραγματοποιείται μέχρι την 31η Ιανουαρίου του επόμενου έτους και καλούνται, μόνον, οι θεσμοθετημένοι συλλογικοί φορείς της πόλεως, όπως, επιστημονικοί, εμπορικοί, συνδικαλιστικοί και κοινωνικοί, για την ευρύτερη, δυνατή, εκπροσώπηση των κατοίκων (η παρ. 2 αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ. 14 του άρθρου 20 του Ν. 3731/2008, ΦΕΚ 263 Α΄)… 5. Κάθε φορέας, δημότης, κάτοικος ή φορολογούμενος από το Δήμο έχει δικαίωμα να διατυπώσει παρατηρήσεις σχετικές με τον απολογισμό στη συνεδρίαση αυτή…».

με το άρθρο 102 του Συντάγματος, δύνανται νομίμως να προβαίνουν στη διάθεση πιστώσεων και την συνακόλουθη καταβολή δαπανών, που δεν προβλέπονται μεν από διάταξη νόμου, όμως: Α) είναι λειτουργικές για τον οικείο Ο.Τ.Α., συνάδουν δηλαδή προδήλως με την αποστολή και τις αρμοδιότητές του και συμβάλλουν στην εκπλήρωση των σκοπών του ή στην αντιμετώπιση των λειτουργικών αναγκών του, υπό την έννοια ότι η μη πραγματοποίησή τους θα προκαλούσε πρόβλημα στην παροχή υπηρεσίας ή θα εμπόδιζε την επιδίωξη των νομίμων σκοπών του, Β) σχετίζονται με την ανάπτυξη δραστηριοτήτων εκ μέρους του Ο.Τ.Α., οι οποίες προάγουν τα κοινωνικά, πολιτικά, πνευματικά και οικονομικά συμφέροντα των δημοτών του ή συμβάλλουν στην ενεργό συμμετοχή τους για την προαγωγή των τοπικών υποθέσεων και δραστηριοτήτων του Ο.Τ.Α και Γ) ανταποκρίνονται στο ανάλογο ή προσήκον μέτρο, χωρίς να υπερβαίνουν τα εύλογα όρια που διαγράφονται με την τήρηση της αρχής της οικονομικότητας, ενόψει των συνθηκών πραγματοποίησής τους. Επίσης, γίνεται δεκτό από την νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου ότι όταν πρόκειται για δαπάνες που συντελούν μεν στην εκπλήρωση των σκοπών των Ο.Τ.Α. και εξυπηρετούν τις λειτουργικές τους ανάγκες, πλην όμως αφορούν εργασίες που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων των εν λόγω φορέων, κατά κλάδο, όπως αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις, δεν επιτρέπεται οι εργασίες αυτές να ανατίθενται σε τρίτους, με αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη οικονομική επιβάρυνση της οικείας υπηρεσίας. Τούτο δε, ενόψει της αρχής της οικονομικότητας, ως μερικότερης εκδήλωσης του δημοσίου συμφέροντος, που πρέπει να διέπει τη δράση και λειτουργία των υπηρεσιών του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και των Ο.Τ.Α. και επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών τους με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους. Κατ’ εξαίρεση, η ανάθεση εργασίας, έναντι αμοιβής, σε τρίτο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, είναι επιτρεπτή μόνον όταν αφορά ιδιαίτερα σοβαρές ή ειδικής φύσεως υποθέσεις, που το συμφέρον του νομικού προσώπου επιβάλλει να ανατεθούν σε τρίτους με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, προσόντα τα οποία, αποδεδειγμένα, δεν διαθέτει, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση το προσωπικό που ήδη υπηρετεί (βλ. Πράξεις VII Τμ. 40, 55, 56, 250, 364/2010 κ.ά.).

και στον εκάστοτε δικαιούχο αυτού – όπως μπορεί να είναι το Ίδρυμα που συνιστά ο δημιουργός- την εξουσία να επιτρέπει ή να απαγορεύει, μεταξύ άλλων, την αναπαραγωγή ενός έργου με κάθε μέσο, ήτοι την παραγωγή ενός ή περισσότερων αντιτύπων του έργου, τη διανομή στο κοινό του πρωτοτύπου ή αντιγράφων του έργου, με οποιαδήποτε μορφή, την παρουσίασή του στο κοινό με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και να καθιστά προσιτό το έργο στο κοινό. Κατά συνέπεια, για την ενέργεια οποιασδήποτε πράξης, που επεμβαίνει στις εξουσίες που απορρέουν από το δικαίωμα της πνευματικής ιδιοκτησίας, απαιτείται άδεια του δικαιούχου, διαφορετικά στοιχειοθετείται προσβολή του δικαιώματος αυτού. Με τη διάταξη της παρ. 7 του άρθρου 2 του Β.Δ. της 17.5/15.6.1959 (ΦΕΚ Α΄ 114, διόρθ. ΦΕΚ 145 και 197) (βλ. και άρθρα 5 και 15 του Ν. 2362/1995 και 3 και 9 του Ν.Δ. 496/1994) καθιερώνεται η δημοσιονομική αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων, σύμφωνα με την οποία η πίστωση που εγγράφεται σε κάθε κωδικό αριθμό εξόδων του προϋπολογισμού διατίθεται αποκλειστικά και μόνο για την αντιμετώπιση των δαπανών εκείνων που κατονομάζονται και περιγράφονται στον κωδικό αυτό αριθμό. Όταν μεταξύ του σκοπού της πίστωσης που καθορίζεται με τον προϋπολογισμό, όπως ο σκοπός αυτός εξειδικεύεται με την περιγραφική διατύπωση (κατονομασία) του τίτλου του οικείου κωδικαρίθμου και του περιεχομένου της δαπάνης, που πρόκειται να πραγματοποιηθεί, δεν υπάρχει εννοιολογική αντιστοιχία, τότε η δαπάνη αυτή δεν μπορεί να βαρύνει τη συγκεκριμένη πίστωση, ενώ τυχόν υπαγωγή της σε αυτή, παρά την έλλειψη της ως άνω αντιστοιχίας, ισοδυναμεί με έλλειψη πίστωσης και αποτελεί λόγο διακωλυτικό της πληρωμής της δαπάνης (βλ. Πρ. VII Τμ. 173/2007, 408/2009). Η έλλειψη πίστωσης, με την οποία εξομοιώνεται και η μη ορθή υπαγωγή συγκεκριμένης δαπάνης στον προσήκοντα με βάση την κατονομασία του κωδικό αριθμό, ελέγχεται κατά την άσκηση προληπτικού ελέγχου του οικείου χρηματικού εντάλματος από το Ελεγκτικό Συνέδριο (άρθρα 17 παρ. 1 β και 21 παρ. 1 του Π.Δ. 774/1980, Πρ. VII Τμ. 42, 145/2006, 173/2007, 151/2009)."

με το άρθρ.7 παρ. 1 του Ν. 968/1979, 20, 22, 26, 28 και 79 του Ν. 2362/1995), για τη διενέργεια οποιασδήποτε δαπάνης του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ. και των Ο.Τ.Α., πέραν της ύπαρξης πίστωσης στον εγκεκριμένο προϋπολογισμό της υπηρεσίας, απαιτείται η δαπάνη αυτή να προβλέπεται ρητά από διάταξη νόμου. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις επιτρέπεται, κατά τη νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η διενέργεια δαπάνης μη προβλεπόμενης ρητά από συγκεκριμένη διάταξη, όταν αποδεικνύεται, από τα δικαιολογητικά που την υποστηρίζουν, ότι εμπίπτει στη λειτουργική δραστηριότητα του Δημοσίου, του Ν.Π.Δ.Δ. ή του Ο.Τ.Α. ή ότι συντελεί, άμεσα ή έμμεσα, στην αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών τους, το δε ποσό αυτής δεν υπερβαίνει το από τις ειδικές περιστάσεις επιβαλλόμενο προσήκον μέτρο (βλ. Πραξ. VII Τμ. Ελ.Συν. 53/2009). Η ύπαρξη και οι προϋποθέσεις διενέργειας από τους Ο.Τ.Α. δαπανών, θεωρούμενων ως λειτουργικά αναγκαίων, προβλέπονται πλέον και νομοθετικά στο άρθρο 37 παρ. 2 εδ. α΄ του Ν. 3801/2009, (ΦΕΚ Α΄ 163).