Οι προκαταβολές αφορούν την παράδοση ταμιακών διαθεσίμων έναντι των οποίων αναμένεται η λήψη αγαθών ή υπηρεσιών. Οι λοιπές απαιτήσεις αφορούν απαιτήσεις εκτός αυτών που αναφέρονται στον Λογαριασμό 4.8, όπως για παράδειγμα απαιτήσεις από εισπράξεις που διενεργούν άλλες οντότητες για λογαριασμό της οντότητας που καταρτίζει καταστάσεις.
2. Γενικές αρχές που διέπουν τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία
2.1 Αναγνώριση χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων
Τα χρηματοοικονομικά και συναφή περιουσιακά στοιχεία αναγνωρίζονται αρχικά κατά την ημερομηνία της συναλλαγής.
2.2 Αξία αρχικής αναγνώρισης χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων
1. Η αρχική αναγνώριση των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων γίνεται στην εύλογη αξία τους.
2. Τα κόστη συναλλαγής των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων αναγνωρίζονται:
(α) στις δαπάνες δηλαδή επιβαρύνουν την κατάσταση αποτελεσμάτων ως έξοδα κατά την περίοδο που πραγματοποιούνται, αν τα στοιχεία μεταγενέστερα επιμετρούνται στην εύλογη αξία τους,
(β) σε αύξηση του κόστους κτήσης τους, αν τα στοιχεία μεταγενέστερα επιμετρούνται με βάση το κόστος κτήσης.
3. Οι χρεωστικοί τίτλοι που αποκτώνται σε τιμή υπό ή υπέρ το άρτιο, αναγνωρίζονται στο κόστος κτήσης τους, με τρόπο που να παρακολουθείται η αξία του υπό ή υπέρ το άρτιο, τόσο κατά την αρχική αναγνώριση όσο και μεταγενέστερα.
4. Τα χρηματοοικονομικά και συναφή περιουσιακά στοιχεία που εκφράζονται σε ξένο νόμισμα, κατά την αρχική τους αναγνώριση μετατρέπονται στο λειτουργικό νόμισμα των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, με την ισοτιμία των νομισμάτων της ημερομηνίας της συναλλαγής.
2.3 Ενημέρωση λογαριασμών
1. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία παρακολουθούνται στην ομάδα λογαριασμών 4 του σχεδίου λογαριασμών. Στην ίδια ομάδα εντάσσονται επίσης και οι προκαταβολές διότι είναι πιο συναφείς με τα χρηματοοικονομικά, παρά με άλλα περιουσιακά στοιχεία.
2. Η ενημέρωση των λογιστικών αρχείων με τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία γίνεται ως εξής:
(α) τα στοιχεία που αποκτώνται από την αγορά καταχωρούνται στους οικείους λογαριασμούς με αναγνώριση αντίστοιχης υποχρέωσης, η οποία τακτοποιείται με την εξόφληση,
(β) οι απαιτήσεις που προέρχονται από έσοδα ή πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων όπως ενσώματα και άυλα πάγια, καταχωρούνται βάσει των προβλέψεων των οικείων κεφαλαίων,
(γ) κατά την διάθεση των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων διαγράφεται η λογιστική αξία τους με αναγνώριση απαίτησης για το ληφθέν ή ληπτέο αντάλλαγμα και του σχετικού αποτελέσματος (κέρδους ή ζημίας), αν προκύπτει, στην ομάδα λογαριασμών 7,
(δ) κατά τη χορήγηση προκαταβολών ενημερώνονται οι σχετικοί λογαριασμοί με πίστωση των υποχρεώσεων και ταυτόχρονη χρέωση των υποχρεώσεων και μείωση των ταμιακών διαθεσίμων. Με τη λήψη των αγαθών ή υπηρεσιών, αναγνωρίζονται οι σχετικές δαπάνες με μείωση των προκαταβολών.
3. Η ενημέρωση των λογαριασμών ολοκληρώνεται με τις προσαρμογές της παραγράφου 2.5. Η εν λόγω διαδικασία διενεργείται το αργότερο μέχρι την ημερομηνία έγκρισης των χρηματοοικονομικών αναφορών.
2.4 Μεταγενέστερη επιμέτρηση χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων
Σε κάθε ημερομηνία σύνταξης χρηματοοικονομικών αναφορών τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία επιμετρούνται ως εξής:
1. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που δεν διαπραγματεύονται σε οργανωμένες αγορές ή άλλες χρηματαγορές και η εύλογη αξία τους δεν μπορεί να επιμετρηθεί αξιόπιστα με αποδεκτές μεθόδους επιμέτρησης, επιμετρούνται στο ανακτήσιμο κόστος κτήσης.
Ειδικότερα:
(α) οι απαιτήσεις τα δάνεια επιμετρούνται στο αποσβέσιμο κόστος κτήσης είτε με τη μέθοδο του αποτελεσματικού επιτοκίου είτε με τη σταθερή μέθοδο, εάν η επίπτωση στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις (από τη σταθερή μέθοδο) δεν είναι σημαντική. Οι προκύπτοντες τόκοι αναγνωρίζονται ως έσοδα στην κατάσταση αποτελεσμάτων της περιόδου (ομάδα λογαριασμών 1).
(β) τα λοιπά χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία επιμετρώνται στο ανακτήσιμο κόστος κτήσης. Τυχόν ζημίες απομείωσης αναγνωρίζονται ως ζημίες στην κατάσταση αποτελεσμάτων της περιόδου (Λογαριασμός 7.6).
2. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που διαπραγματεύονται σε οργανωμένες αγορές ή άλλες χρηματαγορές, ή η εύλογη αξία τους μπορεί να επιμετρηθεί αξιόπιστα με τεχνικές επιμέτρησης, επιμετρούνται στην εύλογη αξία τους. Οι διαφορές εύλογης αξίας αναγνωρίζονται ως κέρδος ή ζημία στην κατάσταση αποτελεσμάτων της περιόδου (Λογαριασμός 7.2).
3. Οι προκαταβολές επιμετρώνται στα ονομαστικά τους ποσά που εκκρεμούν (δεν έχουν διακανονισθεί) κατά την ημερομηνία αναφοράς των χρηματοοικονομικών αναφορών. Κατά το μέρος που τα εν λόγω ποσά δεν είναι ανακτήσιμα, λογίζονται ζημίες απομείωσης στην κατάσταση αποτελεσμάτων της περιόδου (Λογαριασμός 7.6).
4. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που εκφράζονται σε ξένο νόμισμα, μετατρέπονται στο λειτουργικό νόμισμα των χρηματοοικονομικών καταστάσεων ως εξής:
(α) τα νομισματικά περιουσιακά στοιχεία μετατρέπονται με την συναλλαγματική ισοτιμία της ημερομηνίας αναφοράς των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Οι προκύπτουσες συναλλαγματικές διαφορές αναγνωρίζονται ως κέρδος ή ζημία στην κατάσταση αποτελεσμάτων της περιόδου (Λογαριασμός 7.3),
(β) τα μη νομισματικά περιουσιακά στοιχεία που επιμετρούνται με βάση το κόστος κτήσης, μετατρέπονται με την συναλλαγματική ισοτιμία κατά την ημερομηνία της απόκτησης
(γ) τα μη νομισματικά περιουσιακά στοιχεία που επιμετρούνται σε εύλογες αξίες, μετατρέπονται με την συναλλαγματική ισοτιμία της ημερομηνίας προσδιορισμού των εύλογων αξιών.
Οι συμμετοχές σε θυγατρικές οντότητες, συγγενείς οντότητες και κοινοπραξίες, επιμετρούνται στο κόστος κτήσης μείον ζημίες απομείωσης.
2.5 Λογιστικές προσαρμογές
Όταν συντρέχει περίπτωση, σε κάθε ημερομηνία αναφοράς των χρηματοοικονομικών αναφορών τουλάχιστον, διενεργούνται οι εξής προσαρμογές:
1. Λογίζονται οι δουλευμένοι τόκοι των έντοκων χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων μέσω των λογαριασμών 4…90, ο οποίοι έχουν ως αντιμεταβαλλόμενους τους λογαριασμούς των αποτελεσμάτων 1…90. Σε κάθε ημερομηνία αναφοράς των χρηματοοικονομικών αναφορών, το υπόλοιπο των απαιτήσεων από δουλευμένους τόκους των υποκείμενων μέσων προσαρμόζεται με αντίστοιχη κίνηση των λογαριασμών των αποτελεσμάτων ώστε το υπόλοιπό τους να εμφανίζει το ποσό των δουλευμένων τόκων (τόκοι που αναλογούν στην περίοδο αλλά δεν έχουν εισπραχθεί) μέχρι την ημερομηνία αναφοράς. Η εν λόγω προσαρμογή αφορά όλα τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία τα οποία είναι έντοκα ή τεκμαίρεται ότι είναι έντοκα, ανεξάρτητα του εάν επιμετρούνται στο αποσβέσιμο κόστος κτήσης ή στην εύλογη αξία.
2. Λογίζονται οι τυχόν απομειώσεις των στοιχείων που επιμετρώνται στο ανακτήσιμο κόστος κτήσης, μέσω των λογαριασμών 4…94, οι οποίοι έχουν ως αντιμεταβαλλόμενους τους λογαριασμούς των αποτελεσμάτων 7.6. Σε κάθε ημερομηνία αναφοράς των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, το υπόλοιπο των λογαριασμών 4…94 προσαρμόζεται με αντίστοιχη κίνηση των λογαριασμών των αποτελεσμάτων, ώστε το υπόλοιπό τους να εμφανίζει τα ποσά της σωρευτικής απομείωσης των στοιχείων, δηλαδή τα συνολικά ποσά που εκτιμάται ότι δεν είναι ανακτήσιμα.
3. Λογίζονται οι διαφορές εύλογης αξίας των στοιχείων που επιμετρώνται σε εύλογες αξίες, μέσω των λογαριασμών 4…92, οι οποίοι έχουν ως αντιμεταβαλλόμενους τους λογαριασμούς των αποτελεσμάτων 7.2. Σε κάθε ημερομηνία αναφοράς των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, τα υπόλοιπα των εν λόγω διαφορών εύλογης αξίας 4…92, προσαρμόζονται με κίνηση των λογαριασμών των αποτελεσμάτων 7.2, ώστε τα υπόλοιπα των λογαριασμών των υποκείμενων στοιχείων, περιλαμβανομένων των διαφορών εύλογης αξίας, να απεικονίζουν την εύλογη αξία τους κατά την ημερομηνία αναφοράς των χρηματοοικονομικών καταστάσεων.
4. Λογίζονται οι προκύπτουσες συναλλαγματικές διαφορές, μέσω των λογαριασμών 4…95, οι οποίοι έχουν ως αντιμεταβαλλόμενους τους λογαριασμούς των αποτελεσμάτων 7.3. Σε κάθε ημερομηνία αναφοράς των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, το υπόλοιπο των εν λόγω λογαριασμών 4…95 προσαρμόζεται με κίνηση των λογαριασμών των αποτελεσμάτων 7.3, ώστε τα λογιστικά υπόλοιπα των λογαριασμών των στοιχείων να εμφανίζουν την αξία τους στο λειτουργικό νόμισμα, με την συναλλαγματική ισοτιμία που επικρατεί κατά την ημερομηνία αναφοράς των χρηματοοικονομικών καταστάσεων.
